Wouter Naar Java

Het treinspoornetwerk ontstond in Indonesië tijdens de Nederlandse koloniale tijd en vandaag is de trein nog steeds populair. Ik nam een treinrit van Yogyakarta naar de hoofdstad Jakarta. Een comfortabele rit van 6 uur en 24 minuten.

De Taksaka- trein van Yogyakarta naar Jakarta – © Wouter Kesteloot

Toen Indonesië nog een kolonie was van Nederland met de naam “Nederlands Indië”, bouwde de Nederlandse koloniale regering het treinspoornetwerk, met geforceerde arbeid van slaafgemaakte lokale Indonesiërs. Dit netwerk was vanaf 1867 vooral op het eiland Java en diende om producten gemakkelijk te vervoeren over land en daarna te verhandelen. Deze koloniale producten zorgden voor miljoenen inkomsten in Nederland.

Vandaag beheert het Indonesische staatsbedrijf KAI of Kereta Api Indonesia (Kereta Api is Indonesisch voor trein) het treinnetwerk. De Indonesiërs hebben ondertussen het netwerk verder uitgebreid maar het grootste deel is nog steeds op het meest bevolkte eiland Java. Vorig jaar lanceerde president Jokowi nog de supersnelle WOOSH-hogesnelheidstrein tussen hoofdstad Jakarta en Bandung in West-Java. Een prestigeproject met dank aan Chinese investeringen.

Ik wilde ook een treinrit uitproberen en ging van het station Tugu in Yogyakarta naar het station Gambir in de hoofdstad Jakarta. Een rit van meer dan 6 uur door het eiland Java, van de stad en provincie Yogyakarta via de provincie Jawa Tengah of Centraal-Java naar de provincie Jawa Barat of West-Java om uiteindelijk in de hoofdstad Jakarta aan te komen in de gelijknamige provincie Jakarta in het westen van Java. Een rit van 517 kilometer met vijf tussenstops.

Comfortabele rit

Ik nam de KAI-trein met de naam “Taksaka”.  De naam Taksaka komt van de gigantische draak uit de hindoeïstische legende Mahabharata. In Indonesië zijn treinen genoemd naar bergen, historische koninkrijken of karakters van hindoeïstische verhalen, uit de regio’s waardoor de trein rijdt.

Het ticket kostte 639 200 Indonesische rupiah of 37,6 euro (Wisselkoers van maart 2024: 1 euro = 17 000 Indonesische rupiah). Dit is een executive ticket, in hiërarchie vergelijkbaar met tweede klasse in Belgische of Nederlandse treinen. Maar in deze trein is er meer comfort dan in treinen uit tweede klasse. Zo koop je vooraf een ticket met specifieke zitplaats waardoor je zeker bent van een zitplaats in de trein, terwijl dit in België of Nederland niet het geval is. En de zitplaatsen zijn meer comfortabel, ze kunnen in ligstand of zitstand gezet worden. De controle van de treintickets gebeurde voordat we instapten in de trein waardoor niemand nog de tickets moet controleren in de trein.

Het interieur in de trein van Yogyakarta naar Jakarta – © Wouter Kesteloot

Je kan ook een duurder luxetreinticket nemen voor ongeveer het dubbele van de prijs van een executive ticket. Voor deze duurdere prijs krijg je echter heel wat extra comfort: Een ruimere zetel met heel veel plaats, een deken en eten en drinken is al inbegrepen in de prijs. Ik vond mijn executive treinrit ook al zeker comfortabel genoeg. De zetel is ruim met genoeg beenruimte en er is een inklapbaar tafeltje. Breng echter zeker een trui mee voor op de trein want de airconditioning maakte het voor mij zelfs te koud.

Ik had een rustige treinrit. De trein was ongeveer halfvol en dus niet te druk. Dat zal anders zijn na de ramadan wanneer miljoenen Indonesiërs tijdens de mudik terugkeren naar hun geboorteplaats voor lebaran of Eid-al-fitr, het feest voor het einde van de ramadan. Volgens voorspellingen zal de trein dit jaar het populairste vervoermiddel zijn voor de massale volksverhuizing.

Naar mooie landschap kijken

De rit van Yogyakarta naar Jakarta brengt de reiziger door ongeveer de helft van het eiland Java. Ik had tijd genoeg om te genieten van het mooie landschap: Rijstvelden, kokosnootbomen en bergen in de verte. Geweldig om rustig het landschap te zien veranderen, net als in een lange busrit door Indonesië  maar wel comfortabeler.

Tijdens de rit kon ik ook kijken naar beelden over Indonesië op een tv-scherm. Idyllische promovideo’s deden me bijvoorbeeld al verlangen naar andere bestemmingen in Indonesië zoals Oost-Java of het eiland Karimunjawa. Op schermen staat er ook de telefoonnummer van de treinbegeleider. Als je een probleem hebt of iets wilt vragen, kan je via dat nummer de treinbegeleider bereiken.

Lunch in de trein

’s Middags ging ik naar het restaurant in de trein. Hier kan je kiezen uit verschillende maaltijden en drinken. Ik at nasi goreng en dronk de Indonesische kruidendrank Wedang Uwuh. De zetels en de tafels in het restaurant zijn nóg comfortabeler dan de zitplaats van mijn ticket en dus is het wel fijn om hier even tijd door te brengen.

Lunch op de trein van Yogyakarta naar Jakarta – © Wouter Kesteloot

Wolkenkrabbers en sloppenwijken in Jakarta

Toen ik dichterbij de miljoenenstad Jakarta kwam, zag ik het uitzicht veranderen. De rijstvelden maakten plaats voor een meer stedelijke omgeving. In de stedelijke agglomeratie van Jakarta zie je steeds minder natuur en verschijnen er ineens vele hoge wolkenkrabbers, fabrieken en flatgebouwen. Daarnaast zijn er ook de minder fraaie sloppenwijken waar de armste inwoners van Jakarta wonen.

Gratis drinkwater in het station

Bij aankomst in Jakarta merkte ik meteen een groot verschil met Yogyakarta. Jakarta is véél drukker dan Yogyakarta. De hoofdstad heeft maarliefst 11 miljoen inwoners in de stedelijke agglomeratie, terwijl Yogyakarta een bevolking van 460 000 inwoners heeft. Je merkt ook snel de warmere temperatuur in Jakarta. Daarnaast heeft Jakarta een groot probleem van luchtvervuiling door het drukke verkeer, industrie en steenkoolfabrieken. In de stad voelde ik wel duidelijk de luchtvervuiling.

Het treinstation van Jakarta Gambir bevindt zich pal in het politieke en economische centrum van Jakarta, vlakbij vele torens van bedrijven, overheidsgebouwen en musea. Ook kan je vanaf het station Gambir vlot overschakelen op het uitgebreide netwerk van openbaar vervoer in de hoofdstad met onder andere bussen van TransJakarta of de KRL Commuterline van KAI. Én in het treinstation van Gambir kan je gratis je waterfles vullen met gezuiverd drinkbaar water, een mooi initiatief om het gebruik van plastic flessen te verminderen.

Drinkbaar water in het treinstation van Jakarta – © Wouter Kesteloot